Γύρισα από την καθημερινή μου βόλτα στις όχθες του Πηνειού. Εφτά χιλιόμετρα είναι αυτά που κάνω σχεδόν κάθε μέρα. Η εικόνα με τα ελεύθερα άλογα που έχει ο δήμος στις όχθες εκεί κοντά στο Αλκαζάρ είναι μαγευτική, ίσως να είναι και ο λόγος που θέλω να πάω κάθε μέρα. Μπαμπέσα άνοιξη ,από εκεί θα μου φορτώθηκε η αλλεργική ρινίτιδα. Ίσως αύριο τραβήξω καμιά φωτό. Τελικά υπάρχει και αυτή η Λάρισα!
Όπως ήδη θα καταλάβατε από την προηγούμενη ανάρτηση, όσοι την διαβάσατε δηλαδή, το να κάνεις μια μετάφραση και ειδικά σε ποιήματα δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Πώς να κρατήσεις το ρυθμό ή τη ρήμα, πώς να κρατήσεις την ειρωνεία αν εσύ ο ίδιος δεν την καταλαβαίνεις και άλλα πολλά φυσικά.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, η μετάφραση ποίησης, είναι ουσιαστικά σαν να ξαναγράφεις ποίηση, σαν να γεννάς κάτι καινούργιο και όχι απλά να μεταφράζεις. Τι είναι πιστή μετάφραση τελικά; Η κατά λέξη ή η ποιητική. Ας πούμε η ποιητική αλλά και εκεί το θέμα δεν μπορεί να είναι καθόλου αντικειμενικό , οπότε και γι αυτό κυκλοφορούν διάφορες μεταφράσεις και το πρόβλημα δεν είναι μόνο στην ποίηση.Μερικές φορές διαβάζεις το πρωτότυπο,διαβάζεις και από μετάφραση και νιώθεις μια φρίκη. Τι μας σώζει τελικά;Το καλύτερο θα ήταν να γεννήσουμε ποιητές στην Ελλάδα που να μπορούν να μεταφράζουν ξένους ποιητές που είναι κοντά σε αυτούς, δεν είναι τυχαίο ότι οι καλύτερες μεταφράσεις ποιημάτων έχουν γίνει από δαύτους. Εκτός από ξένες γλώσσες θα πρέπει να έχουν διαβάσει και πολύ και να ξέρουν σχεδόν τα πάντα για την ποίηση που μεταφράζουν.
A Painter
Marc Chagall[2] knew nothing
About dialectics [3].
Gaily, daily, in Vitebsk[4]
Cows and horses danced in the air.
Superstructure he hopelessly
Muddled with structure.
Gaily, daily, in Vitebsk,
Cows and horses danced in the air.
After October, Chagall was
Commissar of the arts for a year
But was dismissed: The Man
Leaping Over The City[5]
Daily, daily, in Vitebsk,
Icons of Lenin and Stalin objectively[6] stare
Κατά λέξη μετάφραση
Ένας ζωγράφος
Ο Μαρκ Σαγκάλ δεν ήξερε τίποτα
Γύρω από την διαλεκτική .
Ανέμελα(χαρούμενα-ξέγνοιαστα) ,καθημερινά στο Βιτέμπσκ
Αγελάδες και άλογα χορεύουν στον αέρα.
Την υπερδομή αδέξια(αμήχανα, ανέλπιδα)
Την μπέρδευε με τη δομή.
Ανέμελα(χαρούμενα-ξέγνοιαστα) ,καθημερινά στο Βιτέμπσκ
Αγελάδες και άλογα χορεύουν στον αέρα.
Μετά τον Οκτώβρη, ο Σαγκάλ ήταν
Κομισσάριος των τεχνών για ένα χρόνο…
Αλλά τον απέλυσαν: "Ο άνθρωπος
που πηδάει πάνω από την πόλη."
Καθημερινά, καθημερινά, στο Βιτέμπσκ
Εικονίσματα του Λένιν και του Στάλιν κοιτάζουν αντικειμενικά.
Ποιος θέλει να κάνει τώρα την ποιητική; Κάνεις ε… άντε καλά!
Απλά σε μερικά ποιήματα και η κατά λέξη μετάφραση μπορεί να είναι και ποιητική δεν χρειάζεται πάντα να τους αλλάζουμε τα φώτα, αν και το συγκεκριμένο επιδέχεται βελτιώσεις, αρκεί να μην χαθεί η ειρωνεία του!
Υ.Σ Ξεκίνησα να κάνω αυτή τη διαδρομή στο Αλκαζάρ μόνη, μετά ήρθε η Έλενα , μετά κάποιος άλλος και πάει λέγοντας , τσούρμο μαζεύτηκε!
Υ.Σ Ευτυχώς άρχισα να χαπακώνομαι και την παλεύω την αλλεργία άνετα.
Υ.Σ Για τον Μαρξισμό οι τέχνες πρέπει να εκφράσουν την πραγματικότητα . Δηλαδή την πάλη των τάξεων βλέπε αγρότες με δρεπάνια κλπ, και όχι «φαντασίες», όπως αγελάδες και άλογα που πετάνε όπως έκανε ο Σαγκάλ και γι’ αυτό και τον έπαψαν
Υ.Σ Τι είναι σοσιαλιστικός ρεαλισμός; Θα σας το πω με ένα παράδειγμα. Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ένας Ρώσος στρατηγός που σε μια μάχη είχε χάσει το ένα του μάτι και το ένα του πόδι. Έψαχνε κάποιον να τον ζωγραφίσει όπως ήτανε. Ήρθε ο πρώτος ζωγράφος τον ζωγράφισε όπως ακριβώς ήταν και όταν ο στρατηγός είδε το πορτρέτο του, δεν του άρεσε καθόλου και αποκεφάλισε τον ζωγράφο. Αυτό έγινε πολλές φορές με πολλούς ζωγράφους ξανά και ξανά ώσπου μια μέρα ήρθε ένας ζωγράφος για να τον ζωγραφίσει και του ζήτησε να κάτσει σε ένα άλογο και να κρατάει ένα μεγάλο κιάλι τηλεσκόπιο στο μάτι που δεν είχε και να κάνει ότι κοιτάζει μακριά. Έτσι ο ζωγράφος , τον ζωγράφισε όπως «πραγματικά» ήτανε από την μεριά που είχε το πόδι του και ούτε το μάτι φαινότανε ότι του έλειπε. Αυτός είναι ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός και φυσικά γλύτωσε και ο ζωγράφος το κεφάλι του!
